Rreth Projektit

Tema e aplikimit të projektit është Arsimi i Lartë Dual (DHE). Gjatë projektit do të përmirësohet përmirësimi strategjik i marrëdhënies ndërmjet universiteteve dhe kompanive. Universitetet do të zhvillojnë mekanizma dhe masa për të rritur pjesëmarrjen në trajnime dhe për të përmirësuar aftësinë e kompanive për të ofruar trajnime për studentët. Gjithashtu, një çështje shumë e rëndësishme do të jetë ndryshimi në ndërlidhjen e trajnimit dual me arsimin e përgjithshëm. Ligji i Shqipërisë për arsimin e lartë nuk e rregullon DHE-në. Prandaj, është e nevojshme të zhvillohet një kornizë ligjore dhe strategjike në lidhje me arsimin dual përmes formulimit të dokumenteve ligjore draft. Politika Kombëtare e Arsimit të Lartë të Shqipërisë nxit zbatimin e mekanizmave që Institucionet e Arsimit të Lartë (HEI) të bëhen agjentë të ndryshimit, krijues të njohurive dhe nxitës të inovacionit që kontribuojnë në zhvillimin e qëndrueshëm dhe përmirësimin e vazhdueshëm me aftësinë e adaptimit dhe rikonvertimit ndaj ndryshimeve dhe kërkesave të reja të mjedisit lokal dhe global.

Në Shqipëri, lidhja ndërmjet tregut të punës dhe Institucioneve të Arsimit të Lartë (HEI) është ende e dobët. Qeveria e Shqipërisë sheh shumë sfida në lidhje me bashkëpunimin ndërmjet tregut të punës dhe arsimit të lartë. Njohuritë që studentët fitojnë në universitet nuk mund t’u përgjigjen sfidave reale të tregut të punësimit. Ekziston një mospërputhje midis njohurive të fituara, aftësive të zhvilluara në universitet dhe kërkesave të punëdhënësit. Kjo mospërputhje shkakton që tregu i punës të mos i besojë universiteteve jo vetëm si partner serioz në zgjidhjen e problemeve teknike, teknologjike ose çdo problemi të lidhur me punën, por gjithashtu nuk e shikon rolin e tyre në krijimin e të diplomuarve të aftë dhe të ditur, të cilët janë të përshtatshëm për punësim. Anasjelltas, universitetet nuk i njohin kompanitë si ato që mund të kontribuojnë në modernizimin e programeve të studimit dhe që mund të ndihmojnë në përshtatjen e tyre me nevojat e ardhshme të shoqërisë. Në të njëjtën kohë, sipas të dhënave statistikore të ofruara nga Statista (www.statista.com), Shqipëria ka një normë mesatare papunësie prej 11.81% të popullsisë ekonomikisht aktive (PEA), që është më pak se 12.9% e raportuar në 2021.

Papunëria e lartë mes të rinjve (27.75%) është një nga sfidat kryesore për ekonominë shqiptare. Prandaj, analizimi i tendencave të tregut të punës shqiptar është një çështje e rëndësishme që duhet studiuar nga universitetet dhe vendimmarrësit. Përveç në praktika të rralla të mira, të cilat nuk janë zhvilluar në mënyrë sistematike, vendosja në punë e studentëve gjatë studimeve nuk është institucionalizuar. Të diplomuarit janë kryesisht pa ndonjë përvojë pune kur hyjnë në tregun e punës dhe kjo i pengon ata nga gjetja e një pune, duke i kapur kështu në papunësi sepse arsimimi i tyre është kryesisht i vjetëruar dhe/ose shumë teorik, jo i rëndësishëm për punën. Një faktor kyç i ofertës akademike është shkalla e punësimit të të diplomuarve. Punëdhënësia e të diplomuarve është një koncept që është konsideruar i rëndësishëm brenda reformave arsimore, i cili është një kusht i kërkuar gjerësisht nga HEI-të si një tregues efikasiteti. Veprimet dhe strategjitë janë shqyrtuar për të rritur këtë gjendje. Lidhja ndërmjet HEJ-së dhe tregut të punës përfaqëson një zgjidhje për punësim më të lartë në mënyrë që të mundësohet futja në punë e të rinjve dhe një përfshirje më e madhe në mundësitë ekonomike dhe sociale.

Projekti DUALBA dhe rezultatet e tij do të kontribuojnë ndjeshëm në objektivat e përgjithshme të thirrjes përmes bashkëpunimit të strukturuar ndërmjet partnerëve në konsorcium, shkëmbimit të përvojave dhe praktikave të mira ndërmjet universiteteve shqiptare dhe universiteteve nga Shtetet Anëtare të BE-së dhe vendet e treta të përfsuhura në Program.

Projekti DUALBA do të përmirësojë cilësinë e arsimit të lartë në Shqipëri si vend të tretë jo të përfshirë në program dhe do të rrisë rëndësinë e tij për tregun e punës dhe shoqërinë. Projekti do të zhvillojë një model gjenerik të programeve duale të studimit. Secili prej universiteteve partner shqiptarë do të zhvillojë modelin specifik të arsimit dual. Për më tepër, arsimi dual do të sjellë bashkëpunim më të mirë dhe më intensiv midis industrisë dhe arsimit të lartë dhe do të kontribuojë në rritjen e kapaciteteve inovative. Studentët në arsim dual do të jenë kanali për transferimin e njohurive dhe ideve nga kompanitë në akademi dhe anasjelltas.